ZABURZENIA LĘKOWE

fear-615989_1280 (1)
Zaburzenia lękowe

Chociaż zachowania lękowe są normalnym elementem rozwoju, czasami mogą się przerodzić w zaburzenia lękowe. Dzieje się tak, gdy dziecko nadmiernie przeżywa nie tylko konkretne sytuacje, ale również tworzone przez siebie w wyobraźni scenariusze przyszłych wydarzeń. Badania wskazują, że około 5-12% dzieci może przejawiać zaburzenia lękowe. Leczenie potrzebne jest w sytuacji, gdy zbyt wysoki poziom lęku zaczyna utrudniać prawidłowe funkcjonowanie dziecka. Lęk przestaje pełnić wówczas funkcję adaptacyjną (przygotowującą dziecko na niebezpieczeństwo, pomagającą uniknąć potencjalnych zagrożeń), a zaczyna prowadzić do szkodliwych zmian w zachowaniu.

Typowe obawy będące częścią normalnego rozwoju dziecka uzależnione są od jego wieku. Najmłodsze dzieci mogą obawiać się między innymi hałasów, ciemności, potworów czy separacji od opiekunów. Starsze dzieci coraz częściej i mocniej zaczynają obawiać się szeroko rozumianej oceny społecznej.

Zbyt silne lęki mogą wskazywać na zaburzenia lękowe, mogące objawiać się u dzieci między innymi jako lęk przed separacją, różnego rodzaju fobie (agorafobia, fobia społeczna), napady paniki, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (występowanie natrętnych myśli oraz/lub zachowań przymusowych).

Lęk jest również istotnym aspektem innych zaburzeń, np. mutyzmu wybiórczego (brak mówienia w określonych sytuacjach – w których mówienie jest oczekiwane – pomimo mówienia w innych) czy różnego typu problemów w zakresie zachowania i emocji. W takich sytuacjach najlepiej zgłosić się z dzieckiem do specjalisty w celu zdiagnozowania i podjęcia leczenia. W terapii zaburzeń lękowych stosowane są między innymi następujące metody: psychoedukacja, zapewniająca dziecku zrozumienie natury lęku, trening relaksacyjny, stopniowa ekspozycja na sytuacje, których nadmiernie obawia się dziecko, uczenie technik rozwiązywania problemów.

Chcąc pomóc dziecku zbyt mocno przeżywającego lęk pamiętaj, by rozmawiać z dzieckiem o tym, że lęk jest emocją powszechnie przeżywaną i pomaga uniknąć potencjalnych zagrożeń. W rozmowie staraj się podawać przykłady z życia wzięte, konkretne sytuacje pomagające dziecku lepiej zrozumieć przekazywane informacje. Pomóż dziecku zauważyć, w jaki sposób ocenia różne sytuacje i wydarzenia z życia ( np. katastrofizowanie – wyolbrzymianie drobnych wydarzeń); podpowiedz, jak może poradzić sobie z lękiem. Uczmy dzieci rozwagi i rozsądku, zachęcajmy do konfrontacji z sytuacjami, których z powodu lęku unikają (pamiętajmy, aby zapewnić przy tym bezpieczeństwo i zawsze zaczynać od sytuacji łatwiejszych ); uczmy technik rozwiązywania problemów (określcie problem, znajdźcie jak najwięcej możliwych rozwiązań, wybierzcie najlepsze, dokonajcie oceny zysków i strat dla każdego z tych rozwiązań, wybierzcie jedno, zaplanujcie działanie i oceńcie efekty).