Jedną z najbardziej skutecznych metod terapeutycznych stosowanych w leczeniu zaburzeń o podłożu lękowym i depresyjnym jest terapia poznawczo-behawioralna DBT. Jej twórcą jest amerykański psychiatra Aaron Beck, który w latach 60. XX wieku odkrył, że nasze myśli, emocje i zachowania wzajemnie na siebie oddziałują, tworząc pewne wzorce zachowań reprodukowane później w różnych sytuacjach, niekoniecznie analogicznych. Mówiąc najprościej, doświadczenia nabywane w trakcie naszego życia determinują nasz sposób reagowania w przyszłości. Jeśli na przykład ktoś kilkakrotnie przekonał się, że jego starania nie przynoszą efektu, może utrwalić się w nim postawa pesymistyczna, rozszerzona na różne obszary aktywności. Będzie poddawał się bez walki, łatwo rezygnował z realizacji celu, wycofywał się.
Takie przyzwyczajenia i przekonania prowadzą często do zniekształconej wizji rzeczywistości, która wydaje się wroga, opresywna i w subiektywnym odczuciu pacjenta jest źródłem nieustannego zagrożenia. Jeśli tego typu szkodliwe nastawienie do rzeczywistości zostanie utrwalone, nie tylko bardzo utrudni nam funkcjonowanie społęczne, ale będzie też wymagało specjalistycznej interwencji terapeutycznej. W takich przypadkach bardzo dobrze sprawdza się właśnie terapia poznawczo-behawioralna wykorzystywana w leczeniu różnego rodzaju fobii, lęków napadowych, nerwic, depresji, bulimii, zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych, schizofrenii i stresu pourazowego. Ten rodzaj terapii bywa wykorzystywany również w leczeniu depresji poporodowej lub jako technika radzenia sobie ze stresem, a także w resocjalizacji więźniów.
Terapia DBT nazywana jest czasami nauką oduczania się, ponieważ faktycznie koncentruje się na zmianie destrukcyjnych myśli, zachowań i przekonań pacjenta. Opiera się w pierwszej fazie na zaakceptowaniu swoich emocji i myśli dzięki nauce uważności. Warto uświadomić sobie, że nasze emocje i reakcje nie sa tożsame z nami samymi, że mają prawo spływać po naszej psychice jak krople deszczu po szybie. Na kolejnym etapie osoba uczy się tak regulować swój poziom emocji, by nie wymykały się one spod kontroli i nie były uciążliwe w relacjach interpersonalnych. Nie oznacza to, że emocje te udało nam się ostatecznie i definitywnie wyeliminować, ale że nie zagrażają już one naszemu codziennemu funkcjonowaniu, że potrafimy nad nimi zapanować na poziomie naszej świadomości.